Algemeen

Voorstel

• Instemmen met de Voorjaarsnota 2016 en de daarin voorgestelde wijzigingen en bijstellingen van de programmabudgetten in de Programmabegroting 2016.
• Kennisnemen van de geactualiseerde uitkomsten van de meerjarenprognose 2017-2019.

Aanbieding

Ter voldoening aan de afspraken in de Financiële verordening gemeente Assen 2013 bieden wij de raad hierbij de Voorjaarsnota 2016 ter behandeling en vaststelling aan. Door middel van de Voorjaarsnota informeren we de raad tussentijds over de voortgang van het in uitvoering zijnde beleid en over de toestand van de gemeentelijke financiën. We signaleren ontwikkelingen, trends en risico’s die van invloed kunnen zijn op het beleid en de financiën in de lopende en in komende begrotingen. Waar nodig sturen we bij en lossen we knelpunten op. Het collegeprogramma ‘Mijn Assen’ en de nota ‘Minderen met Maat’ zijn daarbij belangrijke leidraden. Verder actualiseren we de budgetten in de lopende begroting en de financiële prognoses voor de komende jaren op basis van besluiten en autonome ontwikkelingen die sinds de vaststelling ervan in november vorig jaar zijn genomen en/of zich hebben voorgedaan. Dat doen we om in 2016 te kunnen blijven werken met, en binnen, de door de raad geautoriseerde budgetten. Daarmee beschikken we tevens over een actuele basis voor het maken van de beleidsafwegingen en het voorbereiden van de begroting voor 2017. Verder signaleert de Voorjaarsnota ontwikkelingen, trends en risico’s die van invloed kunnen zijn op de einduitkomst van de lopende exploitatie. De nota is echter niet bedoeld als een eerste prognose van het rekeningresultaat 2016. Daartoe dient de Najaarsnota. Indeling en lay-out van de Voorjaarsnota zijn in overeenstemming met de afspraken die we daarover in het kader van de doorontwikkeling van onze planning- en controlproducten met de raad hebben gemaakt. We rapporteren zoveel mogelijk op basis van het principe ‘geen bericht is goed bericht’. 

Samenvatting

Halverwege de bestuursperiode constateren we dat we met de uitvoering van ons collegeprogramma goed op koers liggen. En de vooruitzichten voor de komende twee jaar zijn goed te noemen. De aantrekkende economie biedt kansen om verdere resultaten te boeken. Daarnaast dient zich ook een aantal vraagstukken aan die om een goede aanpak vragen. Met deze Voorjaarsnota leggen we deze samen met de door ons gekozen oplossingsrichting aan de raad voor.

Het gunstiger economisch klimaat geeft een impuls aan de woningmarkt. Met onze Woonvisie spelen we daarop in. We gaan uit van een groei naar 75.000 inwoners. De visie is een uitnodiging aan corporaties en ontwikkelaars om samen met ons deze groei mogelijk te maken. Met de visie willen we er ook voor zorgen dat kwetsbare groepen als ‘goede buren’ een plek vinden in de samenleving. Duurzaamheid en wonen zijn nauw met elkaar verbonden. Niet alleen willen we het energieverbruik terugdringen, ook willen we onze woningen in toenemende mate inzetten voor het opwekken van energie. De Woonvisie is de basis om concrete prestatieafspraken met de woningcorporaties te maken.

Economische ontwikkelingen en kansen vragen om flexibiliteit en snel schakelen. Met het Factory Outlet Center en een mogelijke ijsbaan zien we goede mogelijkheden om een impuls te geven aan de toeristisch recreatieve zone (TRZ) aan de zuidkant van de stad. Tegelijkertijd willen we investeren in de vitaliteit van onze binnenstad. Dat doen we in nauwe afstemming met ondernemers en culturele instellingen. Het toenemende aantal activiteiten en evenementen en de goede samenwerking geven ons het vertrouwen dat binnenstad en toeristische zone eerder aanvullend dan concurrerend zullen zijn. Gezamenlijk maken ze Assen sterker en aantrekkelijker. Als het gaat om sensortechnologie willen we met de Hanzehogeschool de mogelijkheid onderzoeken voor een innovatieve leer-werkplaats rond ‘smart mobility’ in Assen.

Inmiddels hebben we anderhalf jaar ervaring met de decentralisaties in het sociaal domein. De inkoop van zorg en ondersteuning voor 2017 en de jaren erna organiseren we nu samen met de gemeenten in Noord- en Midden-Drenthe. Daarmee willen we een versnelde beweging richting transformatie maken. De nieuwe manier van inkopen stelt ons in staat meer aan te sluiten bij lokale vragen en behoeften. Vaart Welzijn ontwikkelt zich tot belangrijke speler in onze wijken. De nieuwe welzijnsorganisatie is in contact met kwetsbare mensen en ondersteunt hen met laagdrempelige activiteiten en preventie.

In de eerste helft van onze bestuursperiode zijn al de nodige stappen gezet om meer aan te sluiten bij initiatieven en ideeën van inwoners, instellingen en ondernemers. De komende periode willen we extra aandacht besteden aan overheidsparticipatie. Zo willen we bij het beheer van de openbare ruimte meer ruimte bieden aan inwoners. Dit in combinatie met mogelijkheden voor mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt om in onze wijken aan de slag te gaan.

Het verbeteren van onze informatievoorziening en dienstverlening is een voortdurend punt van aandacht. We kiezen daarbij nadrukkelijk voor meer digitalisering.

Een aantrekkende economie betekent voorlopig nog niet dat we ons behoedzame financiële beleid kunnen loslaten. We hebben nog steeds te maken met achterblijvende inkomsten vanuit de onroerendezaakbelasting en voor de komende jaren is er sprake van verder afnemende rijksbijdragen voor het sociaal domein. Tegelijkertijd willen we ruimte houden voor nieuwe ontwikkelingen en initiatieven.

In deze Voorjaarsnota lossen we een aantal actuele knelpunten in de beleidsuitvoering op.

Beleidsmaatregelen

Zoals we in het verdere verloop van de Voorjaarsnota aangeven lopen we in de uitvoering van het beleid tegen een aantal knelpunten en ontwikkelingen aan die we willen oplossen en waarvoor middelen benodigd zijn. Om die reden leggen we de onderwerpen die het betreft via deze Voorjaarsnota in totaalverband ter afweging en besluitvorming aan de raad voor.

Over een aantal van de activiteiten en projecten waar het om gaat, hebben we de raad inmiddels tussentijds geïnformeerd. In het vervolg van de Voorjaarsnota i.c. bij de rapportages over de beleidsuitvoering in de programma’s lichten we aard en strekking ervan toe.

Hierna presenteren we de samenvatting van de betreffende activiteiten en projecten met het overzicht van de daarvoor in te zetten middelen en geven we aan hoe we dekking daarvan in de begroting 2016 regelen. Het betreft de volgende zaken:

De uit te voeren projecten en activiteiten zijn van incidentele, respectievelijk tijdelijke aard. Ze lopen uiterlijk tot en met 2018 door.

Voor uitvoering in 2016 is een totaalbudget van € 1,6 miljoen benodigd. In 2017 en 2018 loopt de benodigde middeleninzet terug tot jaarlijks € 0,2 miljoen.

Dekkingsmaatregelen

Dekking van de budgettaire ruimte die dit jaar nodig is, kan voor € 1,2 miljoen plaatsvinden door de boven het reguliere budget voor onvoorziene uitgaven beschikbare veiligheidsmarge c.q. incidentele ruimte voor dit doel in te zetten. Die ruimte is daarmee uitgeput.

Het reguliere budget voor onvoorziene uitgaven van € 0,35 miljoen blijft voor mogelijk verder dit jaar nog te dekken kosten van niet in de begroting voorziene ontwikkelingen beschikbaar.

Het resterende deel van de in 2016 optredende kosten ad € 0,4 miljoen vangen we op vanuit de ruimte die als resultaat van de programmabreed uitgevoerde actualisatie van de budgetten en uit de bijstellingen van de uitkering uit het gemeentefonds in de begroting 2016 beschikbaar is gekomen.

De aansluitend nog in de jaren 2017 en 2018 benodigde ruimte nemen we op in de betrokken jaarbegrotingen en voorzien we daarin van dekking.

Actualisering meerjarenprognose

Naast bovenstaande activiteiten en projecten hebben we in de lopende begroting en de meerjarenprognose financiële ruimte vrijgemaakt teneinde de budgettaire effecten van de recent afgesloten Cao voor het gemeentelijk personeel op te kunnen vangen. De voor dat doel landelijk veronderstelde oplossingsrichtingen zijn daarvoor in de Asser-situatie niet toereikend.

Verder zijn we op grond van de vigerende regelgeving, Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV), genoodzaakt nog dit jaar een voorziening voor opgebouwde vakantiegeldrechten van € 1,7 miljoen te treffen. Dit is het directe gevolg van de invoering van het Individuele Keuzebudget (IKB) per 1 januari 2017. Gezien de omvang en gelet op het incidentele karakter leggen we voor dekking beslag op onze algemene reserve.

We zijn gestart met het financieel zichtbaar maken van de beheereffecten van de FlorijnAs-projecten en van de overige civieltechnische kunstwerken. We houden in verband hiermee in de meerjarenprognose, te beginnen vanaf 2017 en voorlopig als eerste aanname, rekening met een extra financiële last in de orde van grootte van € 0,5 tot € 0,6 miljoen.

Daarnaast houden we in de meerjarenprognose en eveneens vanaf 2017, rekening met een extra beslag op middelen van circa € 0,5 miljoen met het oog op de adequate invulling van de (sociale) opgave in het beheer van de openbare ruimte.

Nadere onderbouwing en definitieve afweging en besluitvorming over de vanaf 2017 voor de voor deze beide laatste ontwikkelingen geplande additionele middeleninzet vindt plaats als onderdeel van de behandeling en vaststelling van de Begroting 2017.

Bezuinigingen

De bezuinigingen en dekkingsmaatregelen die we in 2016 moeten realiseren bedragen in totaal € 5,2 miljoen. De voortgang ervan wordt periodiek gemonitord en de uitvoering ligt grotendeels op schema.

Begin dit jaar hebben we als onderdeel van het uitvoeringsplan met het management van de organisatie sluitende afspraken gemaakt over de hoogte en de samenstelling van de bezuinigingsopgave voor de bedrijfsvoering. Die nadere afspraken monden uit in een reëel en haalbaar bezuinigingstotaal van uiteindelijk € 2,8 miljoen in 2019. De in oorsprong op basis van de nota ‘Minderen met Maat’ in te vullen opgave bedroeg in totaal € 3,1 miljoen. Dit impliceert dat we de in deze bestuursperiode op de bedrijfsvoering drukkende bezuinigingsopgave met € 0,3 miljoen beperken en terugbrengen tot € 2,8 miljoen in 2019.

In het kader van de voorbereiding van de Begroting voor 2017 beoordelen we in totaalverband of het noodzakelijk is om voor het verschil van € 0,3 miljoen en/of voor het sluitend houden van de begroting als geheel vervangende en/of aanvullende bezuinigingsmaatregelen te treffen en deze in de begroting 2017 ter afweging en besluitvorming aan de raad voor te leggen.

Financieel Gezond

De begroting 2016 en de meerjarenprognoses blijven op basis van de cijfers in de Voorjaarsnota nagenoeg sluitend.

De programmabudgetten zijn geactualiseerd en de ramingen van de algemene uitkering en de integratie-uitkering sociaal domein zijn op niveau gebracht.

Een en ander resulteert in de volgende geactualiseerde financiële vooruitzichten voor de periode 2016-2019: